Astrid in Vietnam
Blijf op de hoogte en volg Astrid
23 Juni 2013 | Vietnam, Hanoi
Het gaat niet om het doel van de reis maar om het onderweg zijn.
Ik heb een rugzak met 12 kilo bagage en een dagrugzak met 3 kilo bagage bij me. Ik neem verhalen mee terug.
Good morning Saigon! (Ho Chi Minh City)
De reis verloopt voorspoedig, ik voel me prima, goed uitgerust en gezond.
Alles begon op zaterdag. Om 14.00 uur vlogen we naar Hong Kong, een saaie lange reis. Het vliegtuig zat vol met Chinezen. Zij stonken door hun zeer kruidige eten. Lastig als je die geurtjes niet wil inademen. Een dag later ook zo zou ruiken. De zitplaats was ruim. De stoel kon niet naar achteren maar het kuipje in je stoel kon naar voren worden geschoven zodat je naar achteren kon leunen. Alleen het laatste uur lukte het me in slaap te komen. Vliegreizen probeer ik slapend door te komen. In het vliegtuig is tijd een soort van vacuüm. Na de vliegreis ben ik in een andere wereld. Het entertainmentsysteem geeft afleiding. Op Hong Kong hadden we anderhalf uur om over te stappen voor de vlucht naar Hoi Chi Minh City. Op de kaart is het een centimeter. Het duurde maar 2 uur om 1494 kilometer te overbruggen. Het vliegveld van Hong Kong ligt aan zee en alle vluchten komen aan vanuit de Zuid-Chinese zee. Ik zag honderden vissersboten. Het hele grote vliegveld, veel groter dan Schiphol, was bekleed met vloerbedekking. Slaperig als ik was dacht ik tijdens die lange wandeling over stofzuigers, verlengsnoeren, stopcontacten en hoe vaak gezogen moet worden. Na het tweede ontbijt die dag kon ik even slapen. Als we op het vliegveld van Ho Chi Minh City aankomen wisselen we 600 euro in voor dong. We krijgen 16.500.000 dong in nieuwe coupures. Miljonair zijn is wennen. Op de hotelkamer hebben we een half uur nodig om uit te rekenen hoeveel 1.000.000 dong is in euro's. Met 3 rekenmachines komen we er eindelijk uit, 1 miljoen dong is 36,36 euro. Ik maak een spiekbriefje die ik hard nodig heb. Alles lijkt duur maar is goedkoop.
Dollar - Euro - Dong
Er word veel met de dollar gerekend. Wij laten de dollar omrekenen naar euro's en de euro's naar de dong. Het vergt veel rekenkundig vermogen om de juiste prijs te bevatten. We zijn traag van begrip.
Fietstaxi
We hebben de regen uit Nederland meegenomen en om niet nat te worden moest de regenkap op van de fietstaxi op en werd de rest afgedekt door een zeil. Ik voelde me een reuze baby. Door een kier zag ik het chaotische verkeer. Deze stad heeft 20 miljoen inwoners waarvan de meeste een motor of scooter rijden. Er kunnen maximaal 5 personen op. Vader voor, kinderen in het midden en moeder achter. Vader en moeder hebben een helm op, de kinderen niet want die zitten veilig tussen hun ouders in. In dit land draagt iedereen een regencape. De voorkant wordt over het stuur gehangen. Afhankelijk van de kleur van de cape wordt het voorlicht roze, rood, blauw, groen, geel, gestipt, gestreept of gebloemd. Vanuit mijn kwetsbare luxe positie bekeek ik het verkeer. Als het verkeerslicht op groen stond zwermden de tweewielers uit, de honderden tweewielers die het rood negeerden de pas afsnijdend. Ademloos keek ik toe hoe het nog net goed ging. Van tijd tot tijd hoorde ik een knal. Vuurwerk? Een moment later zag ik wat er aan de hand was, er waren er twee of meer motorrijders onderuit gegaan. Het verkeer leek op twee zwermen vogels die elkaar tegen kwamen en niet opzij wilden gaan. In plaats van vogelgeluiden hoorde ik getoeter. Bij voortduring.
Ik bezocht een markt, de eerste uit een lange reeks en een lakfabriek. Als presentje kreeg ik een handige lelijke reclame waaier. Niemand kocht iets. Er was een heel kleine werkplaats en een gigantische showroom. Zou niemand daar ooit iets kopen of zouden de vijf arbeiders zo hard hebben moeten werken? Het is onmogelijk dat vijf arbeiders dat allemaal gemaakt zouden hebben.
Op de terugweg van anderhalf uur gebeurde het. Ik keek al achteroverleunend in mijn zetel naar het verkeer waar ik ook deel van uitmaakte. Mijn chauffeur trapte regelmatig door, handig veel botsingen voorkomend. Ik viel in slaap! Geschrokken werd ik wakker, ik mag niet slapen! Niet nu! Uit voorzorg had ik mijn rugzak om mij heen vastgemaakt. Als iemand die zou willen hebben kregen ze mij er ook bij. Toch viel ik telkens weer in slaap en werd bij elke hobbel wakker.
Lieve Luke,
Je weet dat je van oma alles moet proeven en ruiken. Daarvoor is de regel van 3 X 3. De eerste keer is het drie hapjes proeven, de volgende keer weer en de keer daarop weer. Daarna mag je van oma wel of niet lusten. Simpel. Oma moet deze vakantie ook wennen aan nieuw eten: leeuwvis, rode sniper, bananenbloem-salade en doerian. De eerste drie waren zalig, maar dan die doerian. Hij rook naar rottend vlees met een kots sausje. Heel smerig. Oma was stoer en nam de eerste hap. Oma's gezicht vertrok van ontzetting en juist om dat moment nam een meneer een foto van me. Zo kijk jij ook als je iets nieuws moet eten! Het was zo smerig dat ik er misselijk van werd. Ik hield mijn neus dicht en nam nog een hap en toen nog een hap. Toen pas proefde ik iets van zoete romige vrucht, maar met de overheersende geur van rottend vlees, rotte eierengas en vuilnisbelt. Ze zeggen dat de doerian ‘smells like hell and taste like heaven‘. Dat eerste heb ik ervaren dat van die heaven niet.
Luke, oma mist je. Doe goed je best en groei goed. Heel veel knuffels en kusjes van oma!
Mekong Delta
We zakken af naar het zuiden, de delta in. Het is een smeltkroes van 7 rivieren. We gaan het oerwoud in. Naar de tunnels die door de Vietcom zijn gegraven. In die tunnels leefden circa 16.000 strijders. Zij kenden het oerwoud op hun duim, konden overal Cu Chi in zo een tunnel verdwijnen en hadden overal vallen staan. Het werd gedemonstreerd. Inderdaad verbluffend. Nu horen we het verhaal over de Amerikaanse overheersing van de andere kant. We zien een propagandafilm.
In het oerwoud was een soort van museum route over de oorlog en overleven. Ik moest en zou ook de tunnel in. Deze was speciaal voor de toeristen verbreed, 160 meter lang en 3 etages naar beneden. Het was er klein, benauwd, donker en claustrofobisch. Ik was blij dat ik het daglicht zag. Ook kon je, tegen betaling, schieten en een echt geweer. In de souvenirshop waren kogels en andere militaire zaken te koop. De Vietnamees doet alles om te overleven en geld te verdienen in het toerisme. De oorlog is voor hen een toeristische trekpleister. Wij toeristen consumeren. Ik realiseerde me op deze plek wat een oorlog met een land kan doen. De gevolgen van die oorlog kwam ik in deze reis dagelijks tegen. Van Agent Orange (ontbladeringsmiddel) gehandicapte mensen en weggeschoten oudheidkundige schatten. Ik heb niet met het geweer geschoten.
Onderweg
In Vietnam is het 5 uur later. Ik mis een nacht slaap. De eerste 2 dagen val ik telkens in slaap als ik in de bus zit. Het is irritant. Ik wil naar buiten kijken, het land opzuigen maar mijn ogen vallen telkens dicht.
Ik heb al 3 tempels zijn bezocht waaronder die van een nieuwe godsdienst uit 1926, de Cao Dai. Men heeft een poging gedaan een ideale godsdienst te creëren door samensmelting van diverse godsdiensten en filosofieën. De extravagante tempel zag eruit als een Disney kasteel. We mochten een dienst bijwonen. Mannen en vrouwen zaten apart. Ook waren zij ingedeeld naar leeftijd. Er klonk gezang, er was wierook en niets nieuws onder de zon.
Suite
In het tweede hotel hebben we de suite. Wat een luxe, wat een ruimte en comfort, wat jammer dat we maar 12 uur zijn gebleven. Niets te beleven in het dorp. We hebben de meeste uren liggen slapen.
Koffie
In de hotelkamer is soms een waterkoker. Dan koken we water en zetten we koffie. Lekker warm en zoet. Als er geen waterkoker staat kan je een thermosfles kokend water halen. Dan smaakt de koffie nog lekkerder.
Om lekkere koffie te drinken kopen we zakjes 3 - 1 koffie. Heet water erbij en klaar. Ik ben de kok en maak voor ons een grote mok koffie die we liggend in bed drinken terwijl we een Mijn geheim lezen en er later als we het boekje uit hebben gezichtsbeharing op tekenen.
Bij het ontbijt is jam. Daar staat altijd wel een briefje bij wat voor soort jam het is. Alleen nu niet. De jam smaakte lekker zoet van wat voor fruit die jam is gemaakt proef ik niet .Er zitten rijstwafel in mijn bagage. Ze bakken veel soorten en kosten bijna niets. De smaak is bijzonder, zout en zoet tegelijk.
Eten doen we hier met stokjes. Dat lukt me al aardig. Ik moet nog een nieuw kunstje onder de knie krijgen, met de achterkant van de stokjes een hapje pakken en die iemand aanbieden. Ik oefen, dit is zo leuk om te kunnen.
An Binh eiland
Het is een leuk plan, laat toeristen overnachten op een eiland, laat ze slapen in een slaapzaal en laat ze een fietstocht van anderhalf uur maken. Ik trap er elke keer weer in. Fietsen vind ik leuk, hard fietsen nog leuker. De tocht is zoals alle eerdere tochten, op een te kleine bouwvallige fiets te langzaam fietsen en te goed voor alle tegenliggers moeten uitkijken om nog iets van de omgeving te zien. De koude douche na afloop was te doen, helaas niet mijn hobby. Het koude bier, bira, smaakte prima.
Met de boot varen we op de rivier. Daar is de drijvende markt Cai Rang. Altijd leuk. We kopen verse ananas en schieten honderden foto’s.
Hoi Ann
Vietnam aapt het westen na. Zo ook het restaurant waar we voor te veel geld te vet eten hebben gekregen. Over alles wat goed nagedacht, het servies, de tafelschikking, waar ik mijn glas moest terugzetten en hoe mijn bord moest staan. Op de supergrote wc was een hele mand vol keurig opgerolde handdoekjes, die hoorden tot mijn grote genoegen ook bij het concept. Per gast was 1 personeelslid bediening. Zodra er dauw op een flesje zat werd die afgedroogd. Aan mij is dit niet besteed.
We zitten in Hoi An in een keurig hotel, ruime kamer met prima bedden, schone handdoeken en mooie schimmels in de voegen van de badkamer. Alleen de voegen van het bad schimmelen niet. Het bad staat rondom 1 cm van de muur, vastgezet met 4 grote beugels. Er is over nagedacht. Tijdens het douchen stroomt het water achterlangs het bad zo het extra afvoerputje in. We hebben in deze kamer een extra gast, een kleine kakkerlak die heel gezellig met mijn camera speelt
De regen komt met bakken uit de lucht. Het is warm en benauwd. Ik loop zoals alle Vietnamees met een regencape door Hoi An. De
historische straten worden door Unesco beschermd. Aan de regen doen ze niets zodat ik met veel kunst en vliegwerk mijn foto's moet maken. Er is een lichtpuntje, Het licht is mooi. Als ik mijn camera droog hou en toch de gewenste bezienswaardigheid goed in de kijker heb zijn de foto's mooi. Ik zit te schrijven met natte sandalen aan in een rokerig internetcafé hol. Overal in Azië waar ik geweest ben ruiken de internetcafés hetzelfde.
De was
Dit is de plaats die je in alle TV programma’s over Vietnam ziet, de top- attractie. Op onze hotelkamer in Hoi An staat een boodschappenmand voor de was met het verplicht in te vullen formulier. We stellen het vieze was tellen uit, gooien het mandje vol en gaan ontbijten. Onderweg komen we een mevrouw tegen die vraagt of we nog laundry hebben. We bevestigen het maar dat we eerst gaan ontbijten en dat we na het ontbijt rustig de kledingstukken gaan tellen. Dat is Frank zijn werk. Na het ontbijt is de was weg. Dat scheelt een hoop werk. Om 14.00 uur hebben we onze was al terug, gewassen, gestreken en keurig opgevouwen voor heel weinig geld. We trakteren ons morgen op een nieuwe wasronde. Wat een luxe.
Marble mountains
Dat zijn 5 kleine bergen van kalksteen met de nodige pagodes voor Cham koningen die Hindoegoden aanbaden en een grot waaruit door gaten in het dak vrouwelijke Vietcong strijders met 22 raketten 19 vliegtuigen hebben neergehaald. Het is maar een weetje maar voor mij voelt deze grot niet prettig. In de grot zijn altaren voor Boeddha. Het koninkrijk Cham is een koninkrijk die My Son als heilige plaats heeft. Ik had er nog nooit van gehoord. In 1820 vluchtte de laatste Cham koning nar Cambodja. Telkens als ik de naam Cham hoor moet ik denken aan champignons. Ik krijg het maar niet uit mijn hoofd.
Lieve Luke
Oma en opa hebben de hele dag verkleed als Teletubbie in de stromende regen gelopen. Oma had sandalen aan, die werden hartstikke nat. Opa had zijn bergschoenen aan, die werden aan de binnenkant hartstikke nat. Terug in het hotel was opa heel slim. Hij heeft de airco op 30 graden gezet en zijn schoenen met een kleerhanger voor de airco gehangen. Van oma moest wel het raam open. De schoenen zijn de volgende ochtend droog. Vannacht moet de airco de hele nacht aan op standje storm, dan kan opa morgen met zijn gewonde voeten in droge schoenen lopen.
Gisteren waren we in het Cham museum. Er waren geen suppoosten. Dat is fijn, oma heeft aan veel beelden gevoeld. Dat is leuk. Alsof je de geschiedenis kan voelen. Toen heeft oma een pasfoto van jou op een pagode gezet en daar een foto van genomen. Later ook nog van een messencollectie. Je staat er goed op. Wil je aan mama vragen of ze snel een nieuwe foto van jou stuurt.
Veel lieve knuffels, Oma
Dorp
Onderweg wordt bij een huis in een gehucht gestopt. Na 150 meter over een dijkje gelopen te hebben zie ik een oude man voor zijn huis staan. De deuren gaan open. We moeten met de hele groep naar binnen of we willen of niet. Gastvrijheid is in Vietnam belangrijk. Ik voel me een indringer. Op een van de bedden zonder matrassen ligt een zichtbaar zwangere vrouw te slapen, zij gaat zitten, lacht en er kunnen foto's worden gemaakt. Iedereen is verplicht een foto van haar te maken. We moeten het huis, lees krot, bekijken. De aangestampte vloer, het lekkende dak, het houtvuur. Ik ken het allemaal al en voel me gegeneerd. Zij hebben een tv en een scooter. Het zijn arme mensen vertelt de reisleider, de scooter kost slechts 80 euro. Zij oogsten in deze regio 2 in plaats van 3 maal per jaar. De vorige oogst was mislukt door de droogte. In plaats van 1500 kilo hadden ze 400 kilo. Nu is het veel te nat, de gewassen staan te rotten op het land. Ik knik, kijk naar de kippen die zich verstopt hebben in hun hok en zie dat ik midden in de kippenpoep sta.
Deze streek in de armste van Vietnam en dat heeft te maken met overstromingen door de bergen in het achterland.
Hue
Deze stad heeft 220.000 inwoners. Ik heb de Citadel en verboden purperen stad gezien, heilige kanonnen, de Thien Mu pagode en de keizerlijke graftombe uit de tijd van de Nguyen-keizers. De parfumrivier Huong Giang, rook zoals alle rivieren ruiken, maar niet naar parfum! Alles is gehuld in de eeuwige regen. Mijn tempel allergie speelt erg op.
Fabrieken
Natuurlijk moet gestopt worden bij de werkplaatsen. Men doet erg hun best de indruk te wekken dat een paar hard werkende arbeiders enorme magazijnen vol hebben geproduceerd.
Voor authentiek handwerk moet extra betaald worden en de reisleider krijgt een deel van de omzet dus elke vakantie hebben we dit soort stops. Ook nu. Ik tel ze.
1) Snoepfabriek
2) Wierrookfabriek
3) Borduurfabriek
4) Marmerwerkplaats
5) Houtwerkplaats 2 maal
Vannacht is er een tyfoon over ons hotel gekomen, onweer, stroomuitval en 436 mm regen in een nacht. Het is de ochtend na de cycloon en het is droog!
Nachttrein naar Hanoi
Gistermiddag ben ik op de trein gestapt. We zaten met een groepsgenoten in een 4 persoons couchette. We kregen een tandenborstel en noedels. Ik voelde me als een kind wat op schoolreis ging. We praten, lachten en keken onze ogen uit. Nog nooit had ik zo een luxe couchette gezien. Brede bedden, airco, een nachtlampje en een grote prullenbak die we binnen een uur al hadden gevuld met afval. De bedden waren opgemaakt en lagen heerlijk. Om 20.30 uur deden we het licht uit. Ik luisterde naar muziek. Dit is het ultieme reizen. De trein reed onafgebroken. Het was enkelspoor en smalspoor. Ik hoopte dat de machinist goed oplette en er geen rare dingen zouden gebeuren. Mijn tas had ik voor de zekerheid met een slot vastgelegd aan een ijzeren stang. Mijn bed staan dwars op de rails. het voelde anders, alsof ik als laatste in een apart rijtuig werd voortgetrokken door de trein. Het regende, onweerde en bliksem verlichte de couchette. Ik liet mij meedeinen en droomde van konijnen, hoe oud deze werden, de jongste dochter die haar vliegtuig moest halen en dat ik niet moest vergeten haar konijn, die in een klein hokje op haar bureau stond, te verzorgen. Ik hing een briefje op haar kamerdeur zodat ik het konijn niet zou vergeten te verzorgen. Ik dacht dat konijnen 8 jaar werden, Frank dacht 15 jaar. De droom ging niet verder, ik was wakker gemaakt. Frank roept. Hij komt van heel ver. "Wakker worden, we moeten nu gelijk de trein uit!" Ik waan me thuis in bed en probeer me te bedenken waarom ik wakker gemaakt moet worden. Trein? Eruit? Dan weet ik het, ik ligt in de trein van Hue naar Hanoi en ik moet zorgen dat ik binnen een minuut buiten ben. Vliegensvlug laat ik mij uit mijn hoge bed zakken, bergschoenen aan, rugzakken om en de trein uit. Het is 4.00 uur in de ochtend, ik ben in Hanoi.
Veel te vroeg kwamen we bij het hotel aan. Het personeel lag in de lobby te slapen. Het ontbijt zou om 6.00 uur worden geserveerd. Er was een vleesmarkt in de buurt. Overal waren mannen en vrouwen vlees aan het uitbenen, in stukken te snijden en sorteren. Overal lagen botten op straat die door anderen werden opgehaald om bouillon voor de noedelsoep van te trekken.
Ook zat er weer een tocht met een fietstaxi op het programma. Wat een chaos. Dit maal hoefde de kap niet op want het was droog!.
Zonder te douchen gaan we gelijk na aankomst op stadstoer. Heel duf heb ik het volgende gezien:
- Ba Dinh-plein
- Mausoleum Ho Chi Minh, jammer genoeg was hij er niet omdat zijn stoffelijk overschot een onderhoud beurt kreeg.
- Presidentieel paleis
- Huis van Ho Chi Minh
- De eenzuilige pagode
- Hilton Hanoi, de gevangenis waar Amerikaanse vliegeniers gevangen hebben gezeten. De Vietnamees doen erg hun best ons te laten geloven dat zij goed behandeld zijn. De vliegeniers spraken later over de hel. In deze gevangenis was een oude guillotine met foto's van afgehakte hoofden. Niet leuk om te zien, maar ik moest toch kijken.
Zucht
Ik zit droog met natte sandalen in een internetcafé en kijk naar de buienradar van Nederland. Het is 13.00 uur in Nederland, Zondag, zonnig en dus een topdag.
Hier is het ook zondag, 18.00 uur en het regent al onafgebroken voor de derde dag op rij. Mijn voeten zijn overdag doorweekt door de diepe plassen en ik zie er stom uit in mijn rode regencape en door de kap heb ik een bad hair day. Voor de reis heb ik aan iedereen verteld dat het overdag tenminste 35 graden zou zijn met een gevoelstemperatuur van 47 graden. Het is anders. Bijna alles moet in de regen gedaan worden, elke tempel, grot en wandeling. De Vietnamees zijn niet beter gewend, zij verkopen in de regen regen-capes. Ik laat me niet gek maken, kiezen op elkaar, glimlachen en naar buiten. Ik ben nu in dit land en wil alles zien en beleven.
Vervuiling
Tijdens de boottochten wordt het afval verzameld in zakken. Op straat ligt veel minder straatvuil dan ik van eerdere reizen in Azië gewend ben. Er is hoop. Ook zijn in Vietnam bedelaars, maar lang niet zo veel als in India.
MySom
Het koninkrijk Champa ontstond in de 2e eeuw in het gebied rond het hedendaagse Da Nang. Het werd gesticht door de Cham.
We bezoeken in de regen de Cham ruïnes van MySom. Dat is een cultuurhistorisch erfgoed, een voorproefje van Ankhor Wat in Cambodja, beschermd door Unesco en grotendeels platgebombardeerd door de Amerikanen. De vegetatie is weelderig groen. De vijvers op het terrein zijn volgelopen kraters die de B-52 bommenwerpers hebben gemaakt. De ruines zijn in de jaren negentig van de vorige eeuw ontdekt. Toen is het oerwoud weggekapt. Eerder was daar geen geld voor. Er komen weinig toeristen. De ruïnes zijn prachtig, veel invloeden uit de omringende landen met een vleugje India en Egypte. Woorden schieten tekort. Het was in de 2e tot 13e eeuw een begraafplaats van Cham koningen en het domein van goden en godkoningen. Er hebben priesters, dienaren en dansers gewoond. In 1820 vluchtte de laatste Cham koning naar Cambodja.
Vietnam vakantieland
Vietnam is jaloers op het toerisme in Thailand. Binnen 15 jaar wil Vietnam Thailand voorbijstreven. Er worden hotels gebouwd langs de kust. Alleen dat weer van september tot januari. Konden ze daar maar wat aan doen. Vandaag 105 ml regen, morgen is 245 ml regen voorspeld.
Mijn geheim
Ik heb 20 geheimen. Ik neem ze mee naar dit land en laat ze achter. Zo simpel. Op reis neem ik mee: een puzzelboekje, spelcomputer en een reisboek. Geen romans of andere boeken. Te zwaar, te lastig. Het enige wat ik lees zijn die boekjes Mijn Geheim. Deze scoor ik op Marktplaats. Frank krijgt er 10 in zijn rugzak en ik de andere helft. Ook zijn hersens willen alleen nog maar dit soort verhalen in de vakantie. Zodra ik een boekje uit heb teken ik een snor op het gezicht van de mevrouw die op het boekje staat, Frank een baard. Als de mevrouw voldoende haargroei in het gezicht heeft mag het boekje weg. Ik ben blij dat ik Mijn Geheim heb kunnen delen.
Malaria
Voor de vakantie vroegen we ons af of we nu wel of niet malaria pillen moesten slikken. De adviezen waren tegenstrijdig. Ga je langer dan 3 weken, dan wel slikken, ga je korter dan niet. Hoe kunnen die muggen weten dat ik 3 weken op vakantie ga, geen pillen slik en zij mij niet mogen steken?
De GGD gaf antwoord: na 3 weken worden reizigers laks met het smeren van Deet, een anti muggen middel. Door de regen spoelt alle Deet van mijn benen…
Cijfers
Inwoners: 80 miljoen
Boeren: 70 - 80%
School: kosteloos, alleen boeken, uniform en overige schoolspullen zelf aanschaffen
Gemiddeld jaarinkomen 960 euro
Boeren: niets, zij leven van hun oogst en ruilhandel, als zij geld nodig hebben verkopen zij een gedeelte van de oogst
Motorfiets, meestal een Yamaha brommer met versnellingen: 200 - 2000 euro
Liter euro loodvrij: 0,80 euro
Internet: 0,36 euro per uur
Een uur op een fiets-taxi: 2 euro
Pakje sigaretten: 1 euro
Van Hoa Lu naar Tam Coc
Ik heb geen zin in de veel te dure excursie die de reisorganisatie aanbied. Met een ander stel uit de groep boeken we iets voor de helft van de prijs en 1,5 keer zo ver weg. We rijden 7 uur met te veel mensen in een te kleine bus. Onderweg is er lauw voedsel in de eetfabriek. Eerst doen we Hoa Lu aan, dat was in 968 - 1009 de hoofdstad van Vietnam onder de Dinh Dynasty. Ik sta in de zon op heilige grond en stap over te hoge drempels. De drempels zijn zo hoog om de bezoekers zich klein moeten voelen.
Tam Coc
Het is prachtig karst gebergte, de Ngo Dong Rivier, 3 grotten en roeiboten. Bij de prijs in een bootje met een roeier. Deze roeiers bedienen de roeispanen, die op ingenieuze wijze zijn vastgemaakt, met hun voeten. We krijgen vader en dochter. Er wordt bevraagt hoe oud we zijn en wat een toeval haar vader is ook 54 jaar, net zoals Frank. We worden 3 grotten doorgeroeid. We genieten van de zon, de rust en natuur. We zijn volkomen relaxed en niet voorbereid op de aanval. We worden geënterd door een Parlevinker. Ik sis nog naar Frank dat ik niets wil kopen. Twee flesjes drinken dan besluit Frank, heel aardig. We krijgen lauwe ijsthee en de verkoopster smeert ons 2 extra flessen aan voor de roeier en zijn dochter. We betalen veel te veel, ongeveer 5 euro. Onze flessen drinken we leeg, die andere 2 flessen worden weer terug verkocht. Ik snap niet hoe de verkopers daar het steeds weer voor elkaar krijgen om tegen al mijn voornemens in, ons spullen aan te smeren voor te veel geld. Dan volgt de volgende aanval. De dochter pakt haar tas en laat ons fabrieksborduurwerk zien waarvan zij beweert het zelf gemaakt te hebben in haar spaarzame vrije tijd. Ik win dit gevecht en koop niets. Er entert weer een andere boot, dat is mijn moeder zegt de dochter en stapt over richting grotten. Wij worden naar de haven gebracht. Dan worden we weer geënterd en vader stapt van de boot af. Zijn plaats wordt ingenomen door zijn vrouw, moeder van de dochter. Ik snap niet dat deze mevrouw zo snel het kunnen roeien. Een kortere weg is er niet. Een fooi hoort bij dit soort uitstapjes. Onze mevrouw roeier begon met het land in zicht al te roepen dat zij 5 euro wil. We vouwen wat kleine coupures bij elkaar tot een redelijke stapel en geven dat aan haar. Als we later over de markt lopen komt ze ons tegen, ze is boos omdat ze te weinig aan ons verdiend heeft...
Sa Pa
De bergen rond Sa Pa zijn mooi. Er leven veel minderheden. Zij zijn kleurig gekleed in hun traditionele dracht. Ik zie veel variaties op hetzelfde thema. Elke familie, dorp en streek is op deze manier herkenbaar. We bezoeken in dit gebied diverse markten in de modder. Het is spekglad. De markt dient als sociale ontmoetingsplaats. We zien de vrouwen verlekkerd naar de te koop aangeboden rokjes kijken. Mannen roken waterpijp. Zij plukken tabak uit de enorme stapels en zitten op een rij te roken. Alles is te koop, vis, vlees, fruit, groente, huishoudelijke artikelen, zakken om de oogst in te vervoeren en souvenirs. De straatventers zijn bang dat we zonder authentieke tas naar huis gaan,.
Bij boeking konden we ons inschrijven voor de 2-daagse trekking in Sa Pa. De trekking begon om 8.00 uur. Naast onze groep van 12 personen was de reisleider en een gids mee. Bij onze groep sloten zich ongevraagd 16 straatventers aan die de hele weg mee zouden lopen voor hand en spandiensten en natuurlijk verkoop. Meelopers waren vrouwen die wat wilde verdienen door de verkoop van souvenirs. Stalkers waar niets aan te doen was. De gids zou vooraan de groep lopen en de reisleider bij de langzaamste loper in de groep blijven. Daartussen de groep en 16 meelopers. Na 40 minuten langs asfaltweg te hebben gelopen onder het genot van volle wolken uitlaatgassen sloegen we een bergpad in. Ik genoot, de pas was niet te steil, goed bewandelbaar en het uitzicht prachtig. Na 10 minuten begon de trekking echt. Bijna recht de berg af. Het was glad en modderig. Met moeite kon ik het hoge tempo bijhouden. Het was de hele dag rennen, slippen en klauteren. Mooi was het wel, maar veel heb ik niet van de bergen gezien anders zou ik eraf zijn gevallen.
Ha Long Bay
Dit is een baai bij de stad Ha Long in het noorden van Vietnam in de golf van Tonkin. In 1994 is de Ha Long Baai opgenomen op de Werelderfgoedlijst van Unesco. De grillig gevormde rotseilanden zijn een speling van de natuur. Wind, regen en golven hebben het zachte kalksteen in de loop der tijden uitgesleten, zodat diepe spelonken en grotten zijn ontstaan. Bij enkele van de eilanden bevinden zich drijvende dorpen van vissers. We zijn 2 dagen en een nacht op een boot in de baaij. We hebben dit gebied al eens aan de Chinese zijde gezien Het is sprookjesachtig mooi. Ha Long Bay heeft een oppervlakte van 1.500km2 en bestaat uit ruim 1.900 eilandjes van kalksteen. De vorming van deze eilandjes heeft meer dan 500 miljoen jaar gekost. De baai is onder andere bekend van de slotscène van de Top Gear special over Vietnam (2008), hierin moet het drietal op zoek naar een drijvend dorpje tussen de kalksteenrotsen.
Weer naar huis
Om snel veel kilometers te overbruggen zijn we gevlogen van Hanoi naar Ho Chi Minh. We kregen tijdens de 1 uur durende vlucht een flesje water. In de bus zie ik voor de laatste keer het dagelijkse leven in de grote stad Saigon. Dan de nachtvlucht van Ho Chi Minh naar Amsterdam. We kwamen met verhalen, na 13 uur vliegen, vroeg in de ochtend weer thuis.
Ik heb een rugzak met 12 kilo bagage en een dagrugzak met 3 kilo bagage bij me. Ik neem verhalen mee terug.
Good morning Saigon! (Ho Chi Minh City)
De reis verloopt voorspoedig, ik voel me prima, goed uitgerust en gezond.
Alles begon op zaterdag. Om 14.00 uur vlogen we naar Hong Kong, een saaie lange reis. Het vliegtuig zat vol met Chinezen. Zij stonken door hun zeer kruidige eten. Lastig als je die geurtjes niet wil inademen. Een dag later ook zo zou ruiken. De zitplaats was ruim. De stoel kon niet naar achteren maar het kuipje in je stoel kon naar voren worden geschoven zodat je naar achteren kon leunen. Alleen het laatste uur lukte het me in slaap te komen. Vliegreizen probeer ik slapend door te komen. In het vliegtuig is tijd een soort van vacuüm. Na de vliegreis ben ik in een andere wereld. Het entertainmentsysteem geeft afleiding. Op Hong Kong hadden we anderhalf uur om over te stappen voor de vlucht naar Hoi Chi Minh City. Op de kaart is het een centimeter. Het duurde maar 2 uur om 1494 kilometer te overbruggen. Het vliegveld van Hong Kong ligt aan zee en alle vluchten komen aan vanuit de Zuid-Chinese zee. Ik zag honderden vissersboten. Het hele grote vliegveld, veel groter dan Schiphol, was bekleed met vloerbedekking. Slaperig als ik was dacht ik tijdens die lange wandeling over stofzuigers, verlengsnoeren, stopcontacten en hoe vaak gezogen moet worden. Na het tweede ontbijt die dag kon ik even slapen. Als we op het vliegveld van Ho Chi Minh City aankomen wisselen we 600 euro in voor dong. We krijgen 16.500.000 dong in nieuwe coupures. Miljonair zijn is wennen. Op de hotelkamer hebben we een half uur nodig om uit te rekenen hoeveel 1.000.000 dong is in euro's. Met 3 rekenmachines komen we er eindelijk uit, 1 miljoen dong is 36,36 euro. Ik maak een spiekbriefje die ik hard nodig heb. Alles lijkt duur maar is goedkoop.
Dollar - Euro - Dong
Er word veel met de dollar gerekend. Wij laten de dollar omrekenen naar euro's en de euro's naar de dong. Het vergt veel rekenkundig vermogen om de juiste prijs te bevatten. We zijn traag van begrip.
Fietstaxi
We hebben de regen uit Nederland meegenomen en om niet nat te worden moest de regenkap op van de fietstaxi op en werd de rest afgedekt door een zeil. Ik voelde me een reuze baby. Door een kier zag ik het chaotische verkeer. Deze stad heeft 20 miljoen inwoners waarvan de meeste een motor of scooter rijden. Er kunnen maximaal 5 personen op. Vader voor, kinderen in het midden en moeder achter. Vader en moeder hebben een helm op, de kinderen niet want die zitten veilig tussen hun ouders in. In dit land draagt iedereen een regencape. De voorkant wordt over het stuur gehangen. Afhankelijk van de kleur van de cape wordt het voorlicht roze, rood, blauw, groen, geel, gestipt, gestreept of gebloemd. Vanuit mijn kwetsbare luxe positie bekeek ik het verkeer. Als het verkeerslicht op groen stond zwermden de tweewielers uit, de honderden tweewielers die het rood negeerden de pas afsnijdend. Ademloos keek ik toe hoe het nog net goed ging. Van tijd tot tijd hoorde ik een knal. Vuurwerk? Een moment later zag ik wat er aan de hand was, er waren er twee of meer motorrijders onderuit gegaan. Het verkeer leek op twee zwermen vogels die elkaar tegen kwamen en niet opzij wilden gaan. In plaats van vogelgeluiden hoorde ik getoeter. Bij voortduring.
Ik bezocht een markt, de eerste uit een lange reeks en een lakfabriek. Als presentje kreeg ik een handige lelijke reclame waaier. Niemand kocht iets. Er was een heel kleine werkplaats en een gigantische showroom. Zou niemand daar ooit iets kopen of zouden de vijf arbeiders zo hard hebben moeten werken? Het is onmogelijk dat vijf arbeiders dat allemaal gemaakt zouden hebben.
Op de terugweg van anderhalf uur gebeurde het. Ik keek al achteroverleunend in mijn zetel naar het verkeer waar ik ook deel van uitmaakte. Mijn chauffeur trapte regelmatig door, handig veel botsingen voorkomend. Ik viel in slaap! Geschrokken werd ik wakker, ik mag niet slapen! Niet nu! Uit voorzorg had ik mijn rugzak om mij heen vastgemaakt. Als iemand die zou willen hebben kregen ze mij er ook bij. Toch viel ik telkens weer in slaap en werd bij elke hobbel wakker.
Lieve Luke,
Je weet dat je van oma alles moet proeven en ruiken. Daarvoor is de regel van 3 X 3. De eerste keer is het drie hapjes proeven, de volgende keer weer en de keer daarop weer. Daarna mag je van oma wel of niet lusten. Simpel. Oma moet deze vakantie ook wennen aan nieuw eten: leeuwvis, rode sniper, bananenbloem-salade en doerian. De eerste drie waren zalig, maar dan die doerian. Hij rook naar rottend vlees met een kots sausje. Heel smerig. Oma was stoer en nam de eerste hap. Oma's gezicht vertrok van ontzetting en juist om dat moment nam een meneer een foto van me. Zo kijk jij ook als je iets nieuws moet eten! Het was zo smerig dat ik er misselijk van werd. Ik hield mijn neus dicht en nam nog een hap en toen nog een hap. Toen pas proefde ik iets van zoete romige vrucht, maar met de overheersende geur van rottend vlees, rotte eierengas en vuilnisbelt. Ze zeggen dat de doerian ‘smells like hell and taste like heaven‘. Dat eerste heb ik ervaren dat van die heaven niet.
Luke, oma mist je. Doe goed je best en groei goed. Heel veel knuffels en kusjes van oma!
Mekong Delta
We zakken af naar het zuiden, de delta in. Het is een smeltkroes van 7 rivieren. We gaan het oerwoud in. Naar de tunnels die door de Vietcom zijn gegraven. In die tunnels leefden circa 16.000 strijders. Zij kenden het oerwoud op hun duim, konden overal Cu Chi in zo een tunnel verdwijnen en hadden overal vallen staan. Het werd gedemonstreerd. Inderdaad verbluffend. Nu horen we het verhaal over de Amerikaanse overheersing van de andere kant. We zien een propagandafilm.
In het oerwoud was een soort van museum route over de oorlog en overleven. Ik moest en zou ook de tunnel in. Deze was speciaal voor de toeristen verbreed, 160 meter lang en 3 etages naar beneden. Het was er klein, benauwd, donker en claustrofobisch. Ik was blij dat ik het daglicht zag. Ook kon je, tegen betaling, schieten en een echt geweer. In de souvenirshop waren kogels en andere militaire zaken te koop. De Vietnamees doet alles om te overleven en geld te verdienen in het toerisme. De oorlog is voor hen een toeristische trekpleister. Wij toeristen consumeren. Ik realiseerde me op deze plek wat een oorlog met een land kan doen. De gevolgen van die oorlog kwam ik in deze reis dagelijks tegen. Van Agent Orange (ontbladeringsmiddel) gehandicapte mensen en weggeschoten oudheidkundige schatten. Ik heb niet met het geweer geschoten.
Onderweg
In Vietnam is het 5 uur later. Ik mis een nacht slaap. De eerste 2 dagen val ik telkens in slaap als ik in de bus zit. Het is irritant. Ik wil naar buiten kijken, het land opzuigen maar mijn ogen vallen telkens dicht.
Ik heb al 3 tempels zijn bezocht waaronder die van een nieuwe godsdienst uit 1926, de Cao Dai. Men heeft een poging gedaan een ideale godsdienst te creëren door samensmelting van diverse godsdiensten en filosofieën. De extravagante tempel zag eruit als een Disney kasteel. We mochten een dienst bijwonen. Mannen en vrouwen zaten apart. Ook waren zij ingedeeld naar leeftijd. Er klonk gezang, er was wierook en niets nieuws onder de zon.
Suite
In het tweede hotel hebben we de suite. Wat een luxe, wat een ruimte en comfort, wat jammer dat we maar 12 uur zijn gebleven. Niets te beleven in het dorp. We hebben de meeste uren liggen slapen.
Koffie
In de hotelkamer is soms een waterkoker. Dan koken we water en zetten we koffie. Lekker warm en zoet. Als er geen waterkoker staat kan je een thermosfles kokend water halen. Dan smaakt de koffie nog lekkerder.
Om lekkere koffie te drinken kopen we zakjes 3 - 1 koffie. Heet water erbij en klaar. Ik ben de kok en maak voor ons een grote mok koffie die we liggend in bed drinken terwijl we een Mijn geheim lezen en er later als we het boekje uit hebben gezichtsbeharing op tekenen.
Bij het ontbijt is jam. Daar staat altijd wel een briefje bij wat voor soort jam het is. Alleen nu niet. De jam smaakte lekker zoet van wat voor fruit die jam is gemaakt proef ik niet .Er zitten rijstwafel in mijn bagage. Ze bakken veel soorten en kosten bijna niets. De smaak is bijzonder, zout en zoet tegelijk.
Eten doen we hier met stokjes. Dat lukt me al aardig. Ik moet nog een nieuw kunstje onder de knie krijgen, met de achterkant van de stokjes een hapje pakken en die iemand aanbieden. Ik oefen, dit is zo leuk om te kunnen.
An Binh eiland
Het is een leuk plan, laat toeristen overnachten op een eiland, laat ze slapen in een slaapzaal en laat ze een fietstocht van anderhalf uur maken. Ik trap er elke keer weer in. Fietsen vind ik leuk, hard fietsen nog leuker. De tocht is zoals alle eerdere tochten, op een te kleine bouwvallige fiets te langzaam fietsen en te goed voor alle tegenliggers moeten uitkijken om nog iets van de omgeving te zien. De koude douche na afloop was te doen, helaas niet mijn hobby. Het koude bier, bira, smaakte prima.
Met de boot varen we op de rivier. Daar is de drijvende markt Cai Rang. Altijd leuk. We kopen verse ananas en schieten honderden foto’s.
Hoi Ann
Vietnam aapt het westen na. Zo ook het restaurant waar we voor te veel geld te vet eten hebben gekregen. Over alles wat goed nagedacht, het servies, de tafelschikking, waar ik mijn glas moest terugzetten en hoe mijn bord moest staan. Op de supergrote wc was een hele mand vol keurig opgerolde handdoekjes, die hoorden tot mijn grote genoegen ook bij het concept. Per gast was 1 personeelslid bediening. Zodra er dauw op een flesje zat werd die afgedroogd. Aan mij is dit niet besteed.
We zitten in Hoi An in een keurig hotel, ruime kamer met prima bedden, schone handdoeken en mooie schimmels in de voegen van de badkamer. Alleen de voegen van het bad schimmelen niet. Het bad staat rondom 1 cm van de muur, vastgezet met 4 grote beugels. Er is over nagedacht. Tijdens het douchen stroomt het water achterlangs het bad zo het extra afvoerputje in. We hebben in deze kamer een extra gast, een kleine kakkerlak die heel gezellig met mijn camera speelt
De regen komt met bakken uit de lucht. Het is warm en benauwd. Ik loop zoals alle Vietnamees met een regencape door Hoi An. De
historische straten worden door Unesco beschermd. Aan de regen doen ze niets zodat ik met veel kunst en vliegwerk mijn foto's moet maken. Er is een lichtpuntje, Het licht is mooi. Als ik mijn camera droog hou en toch de gewenste bezienswaardigheid goed in de kijker heb zijn de foto's mooi. Ik zit te schrijven met natte sandalen aan in een rokerig internetcafé hol. Overal in Azië waar ik geweest ben ruiken de internetcafés hetzelfde.
De was
Dit is de plaats die je in alle TV programma’s over Vietnam ziet, de top- attractie. Op onze hotelkamer in Hoi An staat een boodschappenmand voor de was met het verplicht in te vullen formulier. We stellen het vieze was tellen uit, gooien het mandje vol en gaan ontbijten. Onderweg komen we een mevrouw tegen die vraagt of we nog laundry hebben. We bevestigen het maar dat we eerst gaan ontbijten en dat we na het ontbijt rustig de kledingstukken gaan tellen. Dat is Frank zijn werk. Na het ontbijt is de was weg. Dat scheelt een hoop werk. Om 14.00 uur hebben we onze was al terug, gewassen, gestreken en keurig opgevouwen voor heel weinig geld. We trakteren ons morgen op een nieuwe wasronde. Wat een luxe.
Marble mountains
Dat zijn 5 kleine bergen van kalksteen met de nodige pagodes voor Cham koningen die Hindoegoden aanbaden en een grot waaruit door gaten in het dak vrouwelijke Vietcong strijders met 22 raketten 19 vliegtuigen hebben neergehaald. Het is maar een weetje maar voor mij voelt deze grot niet prettig. In de grot zijn altaren voor Boeddha. Het koninkrijk Cham is een koninkrijk die My Son als heilige plaats heeft. Ik had er nog nooit van gehoord. In 1820 vluchtte de laatste Cham koning nar Cambodja. Telkens als ik de naam Cham hoor moet ik denken aan champignons. Ik krijg het maar niet uit mijn hoofd.
Lieve Luke
Oma en opa hebben de hele dag verkleed als Teletubbie in de stromende regen gelopen. Oma had sandalen aan, die werden hartstikke nat. Opa had zijn bergschoenen aan, die werden aan de binnenkant hartstikke nat. Terug in het hotel was opa heel slim. Hij heeft de airco op 30 graden gezet en zijn schoenen met een kleerhanger voor de airco gehangen. Van oma moest wel het raam open. De schoenen zijn de volgende ochtend droog. Vannacht moet de airco de hele nacht aan op standje storm, dan kan opa morgen met zijn gewonde voeten in droge schoenen lopen.
Gisteren waren we in het Cham museum. Er waren geen suppoosten. Dat is fijn, oma heeft aan veel beelden gevoeld. Dat is leuk. Alsof je de geschiedenis kan voelen. Toen heeft oma een pasfoto van jou op een pagode gezet en daar een foto van genomen. Later ook nog van een messencollectie. Je staat er goed op. Wil je aan mama vragen of ze snel een nieuwe foto van jou stuurt.
Veel lieve knuffels, Oma
Dorp
Onderweg wordt bij een huis in een gehucht gestopt. Na 150 meter over een dijkje gelopen te hebben zie ik een oude man voor zijn huis staan. De deuren gaan open. We moeten met de hele groep naar binnen of we willen of niet. Gastvrijheid is in Vietnam belangrijk. Ik voel me een indringer. Op een van de bedden zonder matrassen ligt een zichtbaar zwangere vrouw te slapen, zij gaat zitten, lacht en er kunnen foto's worden gemaakt. Iedereen is verplicht een foto van haar te maken. We moeten het huis, lees krot, bekijken. De aangestampte vloer, het lekkende dak, het houtvuur. Ik ken het allemaal al en voel me gegeneerd. Zij hebben een tv en een scooter. Het zijn arme mensen vertelt de reisleider, de scooter kost slechts 80 euro. Zij oogsten in deze regio 2 in plaats van 3 maal per jaar. De vorige oogst was mislukt door de droogte. In plaats van 1500 kilo hadden ze 400 kilo. Nu is het veel te nat, de gewassen staan te rotten op het land. Ik knik, kijk naar de kippen die zich verstopt hebben in hun hok en zie dat ik midden in de kippenpoep sta.
Deze streek in de armste van Vietnam en dat heeft te maken met overstromingen door de bergen in het achterland.
Hue
Deze stad heeft 220.000 inwoners. Ik heb de Citadel en verboden purperen stad gezien, heilige kanonnen, de Thien Mu pagode en de keizerlijke graftombe uit de tijd van de Nguyen-keizers. De parfumrivier Huong Giang, rook zoals alle rivieren ruiken, maar niet naar parfum! Alles is gehuld in de eeuwige regen. Mijn tempel allergie speelt erg op.
Fabrieken
Natuurlijk moet gestopt worden bij de werkplaatsen. Men doet erg hun best de indruk te wekken dat een paar hard werkende arbeiders enorme magazijnen vol hebben geproduceerd.
Voor authentiek handwerk moet extra betaald worden en de reisleider krijgt een deel van de omzet dus elke vakantie hebben we dit soort stops. Ook nu. Ik tel ze.
1) Snoepfabriek
2) Wierrookfabriek
3) Borduurfabriek
4) Marmerwerkplaats
5) Houtwerkplaats 2 maal
Vannacht is er een tyfoon over ons hotel gekomen, onweer, stroomuitval en 436 mm regen in een nacht. Het is de ochtend na de cycloon en het is droog!
Nachttrein naar Hanoi
Gistermiddag ben ik op de trein gestapt. We zaten met een groepsgenoten in een 4 persoons couchette. We kregen een tandenborstel en noedels. Ik voelde me als een kind wat op schoolreis ging. We praten, lachten en keken onze ogen uit. Nog nooit had ik zo een luxe couchette gezien. Brede bedden, airco, een nachtlampje en een grote prullenbak die we binnen een uur al hadden gevuld met afval. De bedden waren opgemaakt en lagen heerlijk. Om 20.30 uur deden we het licht uit. Ik luisterde naar muziek. Dit is het ultieme reizen. De trein reed onafgebroken. Het was enkelspoor en smalspoor. Ik hoopte dat de machinist goed oplette en er geen rare dingen zouden gebeuren. Mijn tas had ik voor de zekerheid met een slot vastgelegd aan een ijzeren stang. Mijn bed staan dwars op de rails. het voelde anders, alsof ik als laatste in een apart rijtuig werd voortgetrokken door de trein. Het regende, onweerde en bliksem verlichte de couchette. Ik liet mij meedeinen en droomde van konijnen, hoe oud deze werden, de jongste dochter die haar vliegtuig moest halen en dat ik niet moest vergeten haar konijn, die in een klein hokje op haar bureau stond, te verzorgen. Ik hing een briefje op haar kamerdeur zodat ik het konijn niet zou vergeten te verzorgen. Ik dacht dat konijnen 8 jaar werden, Frank dacht 15 jaar. De droom ging niet verder, ik was wakker gemaakt. Frank roept. Hij komt van heel ver. "Wakker worden, we moeten nu gelijk de trein uit!" Ik waan me thuis in bed en probeer me te bedenken waarom ik wakker gemaakt moet worden. Trein? Eruit? Dan weet ik het, ik ligt in de trein van Hue naar Hanoi en ik moet zorgen dat ik binnen een minuut buiten ben. Vliegensvlug laat ik mij uit mijn hoge bed zakken, bergschoenen aan, rugzakken om en de trein uit. Het is 4.00 uur in de ochtend, ik ben in Hanoi.
Veel te vroeg kwamen we bij het hotel aan. Het personeel lag in de lobby te slapen. Het ontbijt zou om 6.00 uur worden geserveerd. Er was een vleesmarkt in de buurt. Overal waren mannen en vrouwen vlees aan het uitbenen, in stukken te snijden en sorteren. Overal lagen botten op straat die door anderen werden opgehaald om bouillon voor de noedelsoep van te trekken.
Ook zat er weer een tocht met een fietstaxi op het programma. Wat een chaos. Dit maal hoefde de kap niet op want het was droog!.
Zonder te douchen gaan we gelijk na aankomst op stadstoer. Heel duf heb ik het volgende gezien:
- Ba Dinh-plein
- Mausoleum Ho Chi Minh, jammer genoeg was hij er niet omdat zijn stoffelijk overschot een onderhoud beurt kreeg.
- Presidentieel paleis
- Huis van Ho Chi Minh
- De eenzuilige pagode
- Hilton Hanoi, de gevangenis waar Amerikaanse vliegeniers gevangen hebben gezeten. De Vietnamees doen erg hun best ons te laten geloven dat zij goed behandeld zijn. De vliegeniers spraken later over de hel. In deze gevangenis was een oude guillotine met foto's van afgehakte hoofden. Niet leuk om te zien, maar ik moest toch kijken.
Zucht
Ik zit droog met natte sandalen in een internetcafé en kijk naar de buienradar van Nederland. Het is 13.00 uur in Nederland, Zondag, zonnig en dus een topdag.
Hier is het ook zondag, 18.00 uur en het regent al onafgebroken voor de derde dag op rij. Mijn voeten zijn overdag doorweekt door de diepe plassen en ik zie er stom uit in mijn rode regencape en door de kap heb ik een bad hair day. Voor de reis heb ik aan iedereen verteld dat het overdag tenminste 35 graden zou zijn met een gevoelstemperatuur van 47 graden. Het is anders. Bijna alles moet in de regen gedaan worden, elke tempel, grot en wandeling. De Vietnamees zijn niet beter gewend, zij verkopen in de regen regen-capes. Ik laat me niet gek maken, kiezen op elkaar, glimlachen en naar buiten. Ik ben nu in dit land en wil alles zien en beleven.
Vervuiling
Tijdens de boottochten wordt het afval verzameld in zakken. Op straat ligt veel minder straatvuil dan ik van eerdere reizen in Azië gewend ben. Er is hoop. Ook zijn in Vietnam bedelaars, maar lang niet zo veel als in India.
MySom
Het koninkrijk Champa ontstond in de 2e eeuw in het gebied rond het hedendaagse Da Nang. Het werd gesticht door de Cham.
We bezoeken in de regen de Cham ruïnes van MySom. Dat is een cultuurhistorisch erfgoed, een voorproefje van Ankhor Wat in Cambodja, beschermd door Unesco en grotendeels platgebombardeerd door de Amerikanen. De vegetatie is weelderig groen. De vijvers op het terrein zijn volgelopen kraters die de B-52 bommenwerpers hebben gemaakt. De ruines zijn in de jaren negentig van de vorige eeuw ontdekt. Toen is het oerwoud weggekapt. Eerder was daar geen geld voor. Er komen weinig toeristen. De ruïnes zijn prachtig, veel invloeden uit de omringende landen met een vleugje India en Egypte. Woorden schieten tekort. Het was in de 2e tot 13e eeuw een begraafplaats van Cham koningen en het domein van goden en godkoningen. Er hebben priesters, dienaren en dansers gewoond. In 1820 vluchtte de laatste Cham koning naar Cambodja.
Vietnam vakantieland
Vietnam is jaloers op het toerisme in Thailand. Binnen 15 jaar wil Vietnam Thailand voorbijstreven. Er worden hotels gebouwd langs de kust. Alleen dat weer van september tot januari. Konden ze daar maar wat aan doen. Vandaag 105 ml regen, morgen is 245 ml regen voorspeld.
Mijn geheim
Ik heb 20 geheimen. Ik neem ze mee naar dit land en laat ze achter. Zo simpel. Op reis neem ik mee: een puzzelboekje, spelcomputer en een reisboek. Geen romans of andere boeken. Te zwaar, te lastig. Het enige wat ik lees zijn die boekjes Mijn Geheim. Deze scoor ik op Marktplaats. Frank krijgt er 10 in zijn rugzak en ik de andere helft. Ook zijn hersens willen alleen nog maar dit soort verhalen in de vakantie. Zodra ik een boekje uit heb teken ik een snor op het gezicht van de mevrouw die op het boekje staat, Frank een baard. Als de mevrouw voldoende haargroei in het gezicht heeft mag het boekje weg. Ik ben blij dat ik Mijn Geheim heb kunnen delen.
Malaria
Voor de vakantie vroegen we ons af of we nu wel of niet malaria pillen moesten slikken. De adviezen waren tegenstrijdig. Ga je langer dan 3 weken, dan wel slikken, ga je korter dan niet. Hoe kunnen die muggen weten dat ik 3 weken op vakantie ga, geen pillen slik en zij mij niet mogen steken?
De GGD gaf antwoord: na 3 weken worden reizigers laks met het smeren van Deet, een anti muggen middel. Door de regen spoelt alle Deet van mijn benen…
Cijfers
Inwoners: 80 miljoen
Boeren: 70 - 80%
School: kosteloos, alleen boeken, uniform en overige schoolspullen zelf aanschaffen
Gemiddeld jaarinkomen 960 euro
Boeren: niets, zij leven van hun oogst en ruilhandel, als zij geld nodig hebben verkopen zij een gedeelte van de oogst
Motorfiets, meestal een Yamaha brommer met versnellingen: 200 - 2000 euro
Liter euro loodvrij: 0,80 euro
Internet: 0,36 euro per uur
Een uur op een fiets-taxi: 2 euro
Pakje sigaretten: 1 euro
Van Hoa Lu naar Tam Coc
Ik heb geen zin in de veel te dure excursie die de reisorganisatie aanbied. Met een ander stel uit de groep boeken we iets voor de helft van de prijs en 1,5 keer zo ver weg. We rijden 7 uur met te veel mensen in een te kleine bus. Onderweg is er lauw voedsel in de eetfabriek. Eerst doen we Hoa Lu aan, dat was in 968 - 1009 de hoofdstad van Vietnam onder de Dinh Dynasty. Ik sta in de zon op heilige grond en stap over te hoge drempels. De drempels zijn zo hoog om de bezoekers zich klein moeten voelen.
Tam Coc
Het is prachtig karst gebergte, de Ngo Dong Rivier, 3 grotten en roeiboten. Bij de prijs in een bootje met een roeier. Deze roeiers bedienen de roeispanen, die op ingenieuze wijze zijn vastgemaakt, met hun voeten. We krijgen vader en dochter. Er wordt bevraagt hoe oud we zijn en wat een toeval haar vader is ook 54 jaar, net zoals Frank. We worden 3 grotten doorgeroeid. We genieten van de zon, de rust en natuur. We zijn volkomen relaxed en niet voorbereid op de aanval. We worden geënterd door een Parlevinker. Ik sis nog naar Frank dat ik niets wil kopen. Twee flesjes drinken dan besluit Frank, heel aardig. We krijgen lauwe ijsthee en de verkoopster smeert ons 2 extra flessen aan voor de roeier en zijn dochter. We betalen veel te veel, ongeveer 5 euro. Onze flessen drinken we leeg, die andere 2 flessen worden weer terug verkocht. Ik snap niet hoe de verkopers daar het steeds weer voor elkaar krijgen om tegen al mijn voornemens in, ons spullen aan te smeren voor te veel geld. Dan volgt de volgende aanval. De dochter pakt haar tas en laat ons fabrieksborduurwerk zien waarvan zij beweert het zelf gemaakt te hebben in haar spaarzame vrije tijd. Ik win dit gevecht en koop niets. Er entert weer een andere boot, dat is mijn moeder zegt de dochter en stapt over richting grotten. Wij worden naar de haven gebracht. Dan worden we weer geënterd en vader stapt van de boot af. Zijn plaats wordt ingenomen door zijn vrouw, moeder van de dochter. Ik snap niet dat deze mevrouw zo snel het kunnen roeien. Een kortere weg is er niet. Een fooi hoort bij dit soort uitstapjes. Onze mevrouw roeier begon met het land in zicht al te roepen dat zij 5 euro wil. We vouwen wat kleine coupures bij elkaar tot een redelijke stapel en geven dat aan haar. Als we later over de markt lopen komt ze ons tegen, ze is boos omdat ze te weinig aan ons verdiend heeft...
Sa Pa
De bergen rond Sa Pa zijn mooi. Er leven veel minderheden. Zij zijn kleurig gekleed in hun traditionele dracht. Ik zie veel variaties op hetzelfde thema. Elke familie, dorp en streek is op deze manier herkenbaar. We bezoeken in dit gebied diverse markten in de modder. Het is spekglad. De markt dient als sociale ontmoetingsplaats. We zien de vrouwen verlekkerd naar de te koop aangeboden rokjes kijken. Mannen roken waterpijp. Zij plukken tabak uit de enorme stapels en zitten op een rij te roken. Alles is te koop, vis, vlees, fruit, groente, huishoudelijke artikelen, zakken om de oogst in te vervoeren en souvenirs. De straatventers zijn bang dat we zonder authentieke tas naar huis gaan,.
Bij boeking konden we ons inschrijven voor de 2-daagse trekking in Sa Pa. De trekking begon om 8.00 uur. Naast onze groep van 12 personen was de reisleider en een gids mee. Bij onze groep sloten zich ongevraagd 16 straatventers aan die de hele weg mee zouden lopen voor hand en spandiensten en natuurlijk verkoop. Meelopers waren vrouwen die wat wilde verdienen door de verkoop van souvenirs. Stalkers waar niets aan te doen was. De gids zou vooraan de groep lopen en de reisleider bij de langzaamste loper in de groep blijven. Daartussen de groep en 16 meelopers. Na 40 minuten langs asfaltweg te hebben gelopen onder het genot van volle wolken uitlaatgassen sloegen we een bergpad in. Ik genoot, de pas was niet te steil, goed bewandelbaar en het uitzicht prachtig. Na 10 minuten begon de trekking echt. Bijna recht de berg af. Het was glad en modderig. Met moeite kon ik het hoge tempo bijhouden. Het was de hele dag rennen, slippen en klauteren. Mooi was het wel, maar veel heb ik niet van de bergen gezien anders zou ik eraf zijn gevallen.
Ha Long Bay
Dit is een baai bij de stad Ha Long in het noorden van Vietnam in de golf van Tonkin. In 1994 is de Ha Long Baai opgenomen op de Werelderfgoedlijst van Unesco. De grillig gevormde rotseilanden zijn een speling van de natuur. Wind, regen en golven hebben het zachte kalksteen in de loop der tijden uitgesleten, zodat diepe spelonken en grotten zijn ontstaan. Bij enkele van de eilanden bevinden zich drijvende dorpen van vissers. We zijn 2 dagen en een nacht op een boot in de baaij. We hebben dit gebied al eens aan de Chinese zijde gezien Het is sprookjesachtig mooi. Ha Long Bay heeft een oppervlakte van 1.500km2 en bestaat uit ruim 1.900 eilandjes van kalksteen. De vorming van deze eilandjes heeft meer dan 500 miljoen jaar gekost. De baai is onder andere bekend van de slotscène van de Top Gear special over Vietnam (2008), hierin moet het drietal op zoek naar een drijvend dorpje tussen de kalksteenrotsen.
Weer naar huis
Om snel veel kilometers te overbruggen zijn we gevlogen van Hanoi naar Ho Chi Minh. We kregen tijdens de 1 uur durende vlucht een flesje water. In de bus zie ik voor de laatste keer het dagelijkse leven in de grote stad Saigon. Dan de nachtvlucht van Ho Chi Minh naar Amsterdam. We kwamen met verhalen, na 13 uur vliegen, vroeg in de ochtend weer thuis.
